Tên khoa học: Ochna integerrina
Họ : Ochnaceae
1. Giống trồng
từ ngàn xưa, người dân Nam bộ đã xem hoa mai là biểu tượng của xuân về, hình ảnh hoa mai vàng khoa sắc, đâm chồi nảy lộc với hàm ý mong một năm mới phổ quát tài lộc và hưng thịnh vượng. Vì lẽ ấy hoa mai vàng luôn được ưa chuộng hơn hoa mai trắng. Tùy vào thị hiếu và mục tiêu sử dụng cây mai mà có những cách trồng mai khác nhau, có cách đòi hỏi phải trồng với phương pháp cao (trồng theo cách ghép cành, uốn để có cây mai kiểng cổ, cây mai ghép rộng rãi màu, hoặc cây mai bonsai) hay chỉ trồng giản dị trong đất để mai sống và ra hoa. Cùng yêu mai vàng Đánh giá thêm nhé.
Cây mai có thể nhân giống bằng kỹ thuật hữu tính (trồng bằng hạt, thường mất từ 5 – 6 năm mới có thể sử dụng) hay phương pháp vô tính (chiết cành, ghép cành hoặc giâm cành, có thể sử dụng sau hai – 3 năm).
2. Thời vụ
Mai vàng trồng được vòng vo năm nhưng tốt nhất là gieo hạt vào tháng hai âm lịch. Cây mai trồng vào chậu nên chọn cuối tháng 10 âm lịch của năm trước đến tháng 2 âm lịch của năm sau, chính là điều kiện tốt để hình mô sẹo và mọc chồi.
Hơn nữa, ánh sáng là nhân tố quan yếu trong quá trình sinh trưởng và lớn mạnh của mai vàng, nên đảm bảo thời kì nhận ánh sáng được 6 tiếng trở lên. Những nơi có thời kì chiếu sáng quá ít, cây mai thường sinh trưởng kém và ra hoa ít.
Mai vàng thích hợp khí hậu nóng ẩm hoặc có thể chịu đựng ở nhiệt độ cao hơn trong nhiều ngày và nhiều tháng. Tuy nhiên, với những vùng có khí hậu mát lạnh dưới 100C thì mai sinh trưởng kém. Năm nào thời tiết cuối năm thay đổi như mưa phổ biến hoặc giá lạnh thì cây mai cũng nở hoa ko đúng ngày (nhiệt độ thích hợp nhất từ 250C – 300C)
3. Mật độ trồng
+ Gieo hạt: hạt chín (có màu đen) còn tươi thì thực hiện gieo ngay, có thể đạt tỉ lệ nảy mầm trên 95%. Cứ 1 m2 gieo được 100 hạt, cây con có chiều cao 10 cm có thể bứng ra trồng trong chậu hoặc giỏ tre.
+ Trồng chậu: nếu chậu nhỏ có thể xếp 4 chậu/1m2, chậu to thì xếp 1chậu/ 1 – hai m2 nhằm bảo đảm đủ ánh sáng cho cây.
4. Đất trồng
Mai vàng không kén đất, có thể trồng trên các loại đất làm thịt, đất cát pha, sét pha, đất phù sa, đất đỏ bazan, hoặc đất có lẫn đá sỏi. Tuy thế, với vùng đất thấp cần lên líp rộng 1 - 1,2 m, có rãnh thoát nước để mai không bị úng ngập lúc mưa hay nước ngầm dâng cao làm úng, thối rễ. Riêng mai trồng chậu nên bổ sung tro trấu, xơ dừa, vỏ đậu phộng,… và cát sẽ giúp thoát nước rất khả quan.
5. Bón phân
Phân hữu cơ rất được ưa chuộng và được xem là loại phân chính như: phân chuồng, rơm rạ mục, mùn dừa, đầu tôm, đầu cá, xác đậu nành,... Hoặc có thể bổ sung phân Dynamid và phân lân hữu cơ sông Gianh. Phân hữu cơ tạo điều kiện cho mai phát triển bền vững, tạo đa dạng nụ hoa và có tác dụng làm cải thiện độ pH trong chất trồng.
kết hợp dùng phân tổng hợp NPK 30-10-10 cho cây vào đầu năm. Trong khoảng giữa năm đến tết thì bón vài lần phân NPK 20-20-15 để giúp mai kết nụ và nở bông tốt.
Có thể sử dụng thêm phân bón lá để giúp cây lớn mạnh nhanh, tạo phổ thông nụ và hoa.
Chú ý: Đối với mai ghép trồng chậu bón phân trong khoảng tháng hai ÂL đến 15/9 ÂL, một tháng bón phân một lần. Trong khoảng tháng 10 tới cuối tháng 11 âm lịch, ko bón phân vào gốc và khắc phục tưới nước để chuẩn bị lặt lá.
Liều lượng dùng phân hữu cơ Dynamid từ 10gr tới 100gr/ chậu lớn (đường kính 80 – 100 cm). Phân hoá học NPK từ 10gr tới 50gr/ chậu lớn, Lân hữu cơ sông Gianh từ 10gr đến 30gr/ chậu lớn.
Lịch bón phân tham khảo cho mai trồng ngoài đất
Chú ý: - Bón lót trước khi trồng bao gồm phân hữu cơ (phân chuồng hoai hoặc hữu cơ Dynamid) và bón thúc có 3 lần trong năm.
- Liều lượng sử dụng phân hữu cơ Dynamid từ 100 kg/1.000m2, phân hoá học NPK trong khoảng 10 – 15 kg/1000 m2, Lân hữu cơ sông Gianh từ 100kg/1.000m2.
6. Phòng trừ sâu bệnh
Các đối tượng đều đặn gây hại trên cây mai có thể kể đến:
a. Bọ trĩ (Thrips sp.)
Có thể sử dụng một trong các loại thuốc trừ sâu như sau: Malvate 21EC; Trebon 10EC; Confidor 100SL; Admire 050EC; Regent 5SC, Vimite 10ND; Bifentox 30ND; Virigent 800WG…
b. Nhện đỏ (Tetranychus sp.)
khi phát hiện có phổ biến nhện trên cây có thể sử dụng một trong các loại thuốc: Danitol 10EC; Comite 73EC; Pegasus 500SG; Ortus 5SC; Cascade 5EC;
Nissuran 5EC; Sirbon 5EC; Kelthane 18,5EC…
c. Rệp sáp (Dysmiccocus sp)
Có thể dùng tay thịt rệp hoặc lúc cần phải có thì sử dụng một trong các loại thuốc: Pyrinex, Supracide, Polytrin, Monster…
d. Sâu ăn lá (Delias aglaia)
Có thể dùng thuốc trừ sâu như: SecSaigon 5EC hoặc 10EC; Diaphos 5EC; Sagothion 50EC; Padan 95SP; Fastac 5EC,…
đ. Bệnh mốc cam (do nấm Coniothyrium fuckelli)
Nên định kỳ tỉa cành, cắt bỏ các cành bị gẫy hoặc bị bệnh. Sau khi tỉa cành phun thuốc Daconil, Zineb, hoặc thuốc gốc đồng,…
e. Bệnh gỉ sắt (do nấm Phragmidium mucronatum)
Tỉa bỏ các cành lá bệnh rồi quy tụ tiêu huỷ. Bón lân và kali cải thiện sức chống bệnh cho cây. Chỉ tưới nước vừa phải. Phun thuốc Bayfidan, Score, Anvil, Zineb, Carbendazim,…
f. Bệnh cháy lá (do nấm Pestalotia funereal)
Bón phân gần như, cân đối tỉ lệ N-P-K, ngắt bỏ lá già, lá bệnh, định kỳ phun thuốc gốc đồng và phân bón lá cho cây.
g. Bệnh vàng lá do tác nhân bệnh sinh lý
Bón đông đảo phân lúc có hiện tượng vàng lá, nên phối hợp phun ghẹ phân bón lá có chất vi lượng, cây sẽ mau hết bệnh.
h. Bệnh đốm lá (do nấm Pestalotia palmarum)
sử dụng giải pháp phòng trừ tổng hợp như: mật độ trồng phù hợp để cây mai được thông thoáng, vệ sinh vườn bằng cách cắt tỉa thu gom lá bị bệnh tiêu huỷ để hạn chế lây lan, bón phân cân xứng, cần tăng cường bón thêm phân hữu cơ và kali cao giúp cây kháng bệnh. Khi cây bệnh có thể dùng thuốc hoá học: Viben C BTN, phun ướt đều cả 2 mặt lá, cần lập lại 2-3 lần, sau 5-7 ngày để trị bệnh. Hoặc có thể phun trong khoảng 10-15 ngày/ lần để phòng trừ bệnh.
i. Bệnh đốm đồng tiền do tác nhân địa y
chúng ta không nên trồng hoặc xếp đặt những chậu mai trong vườn quá dày, quá sắp nhau, dưới tán lá và gốc cây cần nhận đủ ánh sáng mặt trời. Cần để vườn mai thông thoáng, khô ráo. Bề ngoài mặt liếp để trồng mai (hoặc để đặt chậu mai) theo hình mai rùa, xẻ rãnh thoát nước để nước ko đọng lại trên mặt vườn trong mùa mưa để vườn luôn được khô ráo.
Đối với những gốc mai đã bị đốm bệnh xuất hiện đa dạng, dày đặc, có thể dùng bàn chải cọ rửa sạch những đốm bệnh trên thân, cành.
dùng nước vôi hoặc dung dịch thuốc Bordeaux 1% quét lên thân cây vào đầu màu mưa, cũng có tác dụng ngăn chặn bệnh thâm nhập và lây lan. Không chỉ có vậy bạn có thể dùng một vài loại thuốc gốc đồng như Copper – B, Coc 85; Copper – Zinc hoặc Zinccopper… kẹ phòng ngừa lên chỗ thường hay bị bệnh trên thân, cành.
==== >> bạn có thể xem thêm: quy trình kỹ thuật chăm sóc mai vàng vào tháng 8 âm lịch
7. Săn sóc
* Đầu vụ cần làm tốt để ko tác động cả một vụ mai như dọn cỏ, bón phân, thay đất, tỉa cành, tạo dáng cây cần có tay nghề cao mới làm được.
* Cuối vụ lặt lá mai đúng lúc là khâu rất quan trọng. Cần dựa vào trường hợp sinh trưởng, đất trồng, nước tưới, độ tuổi của cây, điều kiện thời tiết khí hậu, mai trồng trong chậu hay trong vườn…
Những năm thời tiết ko đổi thay, thường lặt lá mai vào rằm tháng 12 âm lịch. Nhưng giả dụ thời tiết có sự đổi thay thì tùy theo mức độ nắng hot hoặc lạnh có thể tiến hành lặt lá mai như sau:
- Có nắng hot phổ thông hoặc có gió chướng mạnh thì mai sẽ nở sớm hơn vì Chính vì vậy lặt lá mai trễ hơn. Tùy theo kích thước của nụ mai mà có thể lặt lá mai vào khoảng trong khoảng ngày 17-20 tháng chạp.
- Năm mưa phổ quát và chấm dứt muộn, thời tiết tháng chạp lạnh phổ quát, ít gió chướng thì mai sẽ nở trễ hơn, vì Chính vì thế lặt lá mai vào trước ngày rằm tháng chạp, khoảng trong khoảng ngày 10-13 tháng chạp tùy theo kích thước nụ mai đã lớn hay nhỏ.
- Năm có tháng nhuận mai cũng nở sớm hơn vì Chính vì thế lặt lá mai trễ hơn.
- khi trời lập xuân sớm thì mai sẽ nở sớm, năm ấy nên lặt lá mai trễ hơn, ngược lại năm lập xuân trễ thì mai sẽ nở muộn hơn, năm đó nên lặt lá sớm hơn.
* Sau tết nguyên đán : nên chăm nom ngay để cây phục hồi nhanh.
nếu như có đất vườn thì chuyển ngay mai trong khoảng chậu ra trồng trong đất.
nếu như không có đất vườn thì nên thay đất mới. Nên bỏ bớt khoảng 1/3 đất cũ trong chậu, thay bằng hỗn hợp 3 phần chất trồng mới, 1 phần phân hữu cơ. Hòa 15 – 25 gam phân NPK 20-20-15 trong 10 lít nước tưới đều vào gốc mai. Tiếp tục bón thúc và tưới nước định kỳ để mai tăng trưởng tốt. Việc bón phân, thay đất là rất quan trọng vì nó cung ứng dinh dưỡng cho cây mai vững mạnh trong suốt một năm. Sau giai đoạn này, người trồng mai nên tiếp tục chế độ săn sóc trong cả năm, nhất là việc đều đặn tưới nước.
* Tưới nước
Trong mùa nắng nên tưới mỗi ngày để đất đủ ẩm, mùa mưa cần đảm bảo tiêu thoát nước tốt và chỉ tưới khi đất khô. Có thể tưới tràn, tưới phun lên cả thân lá hay tưới rãnh, tưới nhỏ giọt. Mai trồng trong chậu bốc thoát hơi nước nhanh nên cần tưới phổ quát lần hơn so với mai trồng trong đất. Chỉ nên tưới vào sáng sớm hay chiều mát (khi trời ko quá nắng). Bạn không nên tưới quá đẫm vào buổi chiều tối vì rất dễ phát sinh sâu bệnh do ẩm độ ban đêm rất cao.